GRECKIE OKRĘTY WOJENNE
około 480 r. p.n.e.
Grecy, wzorując się na Fenicjanach i prawdopodobnie Kreteńczykach, budowali okręty wojenne
nie z drewna cedrowego, lecz dębowego. Po monerach, to jest okrętach z jednym rzędem wioseł
na każdej burcie (triakonery miały razem 30, a pentekontery 50 wioślarzy; piękny model
pentekontery znajduje się w muzeum morskim w Pireusie), weszły w skład floty greckiej w VII w.
p.n.e. również diery a w następnym stuleciu powstał nowy typ okrętu wojennego - triera.
Na greckich dierach wiosła w górnym rzędzie były ustawione w odmienny sposób jak na fenickich,
w postaci swoistego rodzaju galeryjek ponad burtami, jak to jest widoczne na postumencie
znajdującego się w paryskim Luwrze posągu Nike z Samotraki, który ma kształt dziobowej
części diery. Podobny układ wioseł był na trierach. Z reliefu na Akropolu dowiadujemy się,
jak mogła wyglądać triera: w górnym rzędzie na każdej burcie siedziało 31 wioślarzy, trochę
niżej za nimi drugi rząd z 27 wioślarzami oraz z taką samą liczbą trzeci wewnątrz okrętu.
Wiosła górnych rzędów były rozmieszczone na parapecie wioślarskim, natomiast dolne wychodziły
z dulek obłożonych skórzanymi mankietami, które miały za zadanie uniemożliwienie przedostawania
się wody do wnętrza okrętu.
Długość triery mogła dochodzić do 36 m, szerokość do 6 m, a zanurzenie wynosiło 1 m.
Był to więc długi, smukły i niski okręt, bardzo zwrotny i tak silny aby uderzeniem ostrego taranu
przebić kadłub łodzi przeciwnika. Taran monery miał kształt głowy delfina, a triery był złożony
z 2-3 ostróg podobnych do wielkich mieczy. Niektóre triery miały dodatkowo nad taranem belki okute
żelazem, których zadaniem było druzgotanie burty statku przeciwnika.
Oprócz 170 wioślarzy załogę triery tworzyło również 20 marynarzy i 12 żołnierzy. Wioślarze swą pracą
nadawali okrętowi prędkość 5 węzłów, która mogła wzrastać w wypadku zastosowania żagli nawet
do 8 węzłów.
Żagle na trierach były używane tytko podczas sztormu lub w czasie pokonywania większych odległości.
W walce żagle były zrefowane, a maszty złożone. Z początku triery miały tylko jeden maszt pośrodku
okrętu, później - głównie na trierach attyckich, przybył mniejszy, do przodu nachylony maszt z
drugim żaglem rejowym, który służył do zwiększenia zdolności manewrowych okrętu.
Triery pod dowództwem Temistoklesa zasłynęły w wielkiej bitwie pod Salaminą w 480 r. p.n.e.,
w której Grecy zwyciężyli nie tylko w wyniku wspaniałej taktyki walki, ale także dzięki bardzo
szybkim i zwrotnym okrętom.
OPRACOWANIE:"XANDRA"
na podstawie:(?), Historia Świata - encyklopedia multimedialna Optimus Pascal Multimedia; inne